ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩ

"For peripheral Europe to avoid another more severe debt crisis down the line, one that would likely prove fatal to their euro membership, these countries need to be able to shake off the bulk of their debt burdens and at the same time be allowed to nurse their economies back to health. But the only way this will happen is for core Europe, particularly Germany, to share substantially in the periphery's pain. The richer countries would have to forgive a hefty amount of peripheral Europe's debt or, alternatively make them equally large transfer payments"- Germany Won't Fancy the Pain Game / Allen Mattich - Wall Street Journal

Το σήριαλ της Ευρώπης καλά κρατεί. Ύστερα και από άρνηση της Γερμανίας στην πρόσφατη σύνοδο του Ecofin / Eurogroup, να υποστηρίξει την αναδιάρθρωση του μηχανισμού διάσωσης προβληματικών χωρών μελών, οι αγορές και πάλι έγιναν νευρικές με αποτέλεσμα την άνοδο και πάλι των spreads - 842 μ.β, ενώ τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια παραμένουν από χθες (19/01) σε αρνητική τροχιά (DAX: 7136,66 μ. -0,10%, FTSE 6037,65 -0,31%, CAC 40: 4005,55 -0,18% ώρα Ελλάδος 14:40μμ.). Η έλλειψη πολιτικής συναίνεσης μεταξύ Βρυξελλών και Βερολίνου οδηγεί τις αγορές σε έλλειψη εμπιστοσύνης στο ΕΥΡΏ και περαιτέρω σε αποστροφή από κρατικούς τίτλους των χωρών της περιφέρειας και συγκεκριμένα των PIIGS.

Η αισιοδοξία στις ευρωπαϊκές αγορές είχε επιστρέψει, όταν και προχθές η Ισπανία κατάφερε να αντλήσει 5,538 δις. ευρώ από τις αγορές μέσω της έκδοσης έντοκων γραμματίων δωδεκάμηνης και δεκαοκτάμηνης διάρκειας, με επιτόκιο χαμηλότερο των προσδοκιών. Για πρώτη φορά ,ύστερα και από το καλοκαίρι του 2010, είδαμε τα spreads, των δεκαετών ελληνικών, να πέφτουν οριακά κάτω από τις 800 μ.β.. Τα άσχημα όμως ξαναήρθαν και πάλι με την κόντρα μεταξύ Βρυξελλών και Βερολίνου να οργιάζει. Η Γερμανία αντιμετωπίζοντας πλέον υψηλότερο επιτόκιο αλλά και τον κλονισμό του κυβερνητικού συνασπισμού, αντιστέκεται σθεναρά στο σχέδιο του αναβαθμισμένου μηχανισμού βοήθειας και στα ευρωομόλογα και έτσι αναπόφευκτα οδηγεί την Ευρώπη σε ένα καθεστώς διπολικό.

Το σίγουρο είναι πως η ψυχολογία των αγορών και πάλι μπαίνει σε αναταράξεις. Μια ψυχολογία η οποία είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένη με το κατά πόσο επιτυγχάνεται συναίνεση στο εσωτερικό της Ε.Ε.. Η δικαιολογία ότι το όλο κλίμα καλλιεργείται για λόγους κερδοσκοπίας δεν είναι από μόνο του και πολύ βάσιμο, καθώς είδαμε προσφάτως πως, ακόμα και με την απειλή της υποβάθμισης της Ελλάδας από τον οίκο Fitch, οι αγορές κατέγραφαν κέρδη ενώ το ελληνικό χρηματιστήριο για πρώτη φορά ύστερα από 2 μήνες έπιανε οριακά τις 1500 μονάδες. Και είναι λογικό, οι επενδυτές κατάλαβαν πλέον πως το ζητούμενο είναι να υπάρξει επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για τα χρεωμένα κράτη της Ευρώπης και όχι κυρίως περικοπή των δαπανών. 

Το γιατί είναι απλό... Μια οποιαδήποτε χώρα δρα και αναπτύσσεται δανειζόμενη είτε από το εσωτερικό της είτε από εξωτερικό. Πάντα, προκειμένου να δημιουργεί κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις αλλά και δημιουργία εισοδημάτων και υποδομών, εφαρμόζει πολιτικές οι οποίες οδηγούν σε ελλείμματα και κατά συνέπεια σε χρέη. Θεωρητικά, μια χώρα μπορεί να λειτουργεί και να δανείζεται και με υψηλό έλλειμμα αλλά κυρίως και με υψηλό χρέος, αρκεί όμως ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ να μεγαλύτερος ή ίσος από τον ρυθμό αύξησης του δημοσίου χρέους. Με αυτό τον τρόπο γίνεται έγκαιρη αναχρηματοδότηση των ελλειμμάτων και μακροπρόθεσμα καλύπτονται κενά χρέους. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρελθόν η Αμερική το 1945 κατέγραφε χρέος ίσο με το 120% του ΑΕΠ, εντούτοις τότε γνώρισε και την πιο πρωτοφανή μεγέθυνση της οικονομίας της. Όλα αυτά βασίζονται στο γεγονός ότι χώρες με ισχυρό νόμισμα αλλά και ισχυρή πολιτική ηγεσία μπορούν να δανείζονται από τις αγορές σχετικά φθηνά αφού μπορούν και εγγυώνται την αποπληρωμή των χρεών τους. Το πρόβλημα της  φθηνής αναχρηματοδότησης ξεκινά από την στιγμή που οι αγορές διαμορφώνουν την εντύπωση ότι κάποια ελλειμματική χώρα δεν μπορεί να εκπληρώσει τα δάνειά της. Αυτό έγινε και με την Ελλάδα.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι, το πρόβλημα θα συνεχίσει να υπάρχει για την Ευρώπη από την στιγμή που οι αγορές πλέον δεν εμπιστεύονται τις εγγυήσεις των Ευρωπαίων ηγετών. Και πως θα μπορούσαν βέβαια... αφού το διπολικό καθεστώς που προωθούν οι Γερμανοί (εν μέρη δικαιολογημένα για να είμαστε ακριβοδίκαιοι...) συνεχίζει να καλλιεργεί ανησυχίες και τελικώς συντελεί και στην αποδυνάμωση του ευρώ. Τα πράγματα στενεύουν άσχημα, ήδη το πετρέλαιο έχει αγγίξει ξανά τα 100$ το βαρέλι και σύντομα η Ευρωπαϊκή οικονομία θα αιμορραγεί και από την βιομηχανία της. Η συναίνεση είναι απαραίτητη και η μόνη ουσιαστική λύση για να διορθωθεί η ψυχολογία - προσδοκίες των αγορών. Μόλις επέλθει ηρεμία τότε το "αόρατο χέρι" του Smith θα προβεί σε εκκαθάριση και ισορροπία της αγοράς.