"ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΣ" ΠΟΛΕΜΟΣ & "ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ" ΕΙΡΗΝΗ

"Η αγορά ομολόγων από τη Fed δεν θα λύσει τα προβλήματα των ΗΠΑ. Ήδη έχουν ρίξει αμέτρητα λεφτά στην οικονομία (και) τα αποτελέσματα είναι ασήμαντα" - Σόιμπλε Υπουργός Οικονομικών Γερμανίας (σχετικά με το Πρόγραμμα Νομισματικής χαλάρωσης της Fed) - συνέντευξη στο γερμανικό κανάλι ZDF - Εφημ. Ναυτεμπορική

Κάποτε οι λαοί ανα τον κόσμο επιδίδονταν σε διάφορα είδη πολέμων προκειμένου να διασφαλίσουν την κυριαρχία τους. Άλλοτε η αιτία ήταν μια γυναίκα (Τρωικός Πόλεμος), άλλοτε θρησκευτικές ελευθερίες (Τριακονταετής Πόλεμος), άλλοτε ιμπεριαλιστικές εμμονές (1ος & 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος) και άλλοτε για λόγους ανεξαρτησίας (Αμερικανική Ανεξαρτησία). Στον 21ο αιώνα ένα νέο είδος πολέμου γεννιέται, ένα είδος του οποίου οι νίκες ή ήττες δεν πραγματοποιούνται στα πεδία των μαχών αλλά μέσα σε χρηματιστήρια - αρένες και σε συνόδους κορυφής. Σαν άλλοι αρχιστράτηγοι, οι τραπεζίτες μαζί με μεγαλοεπενδυτές και υπουργούς οικονομικών, καθένας με ατομική ατζέντα, αντιμάχονται μεταξύ τους για την επικράτηση ενός κυρίαρχου παγκόσμιου οικονομικού μοντέλου, με κύρια όπλα πάντα τα spreads και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. 

Φυσικά όλα αυτά μοιάζουν πολύ ρομαντικά και ξεπερασμένα, σαν ένα κομμάτι από κάποιο επικό μυθιστόρημα του Τολστόι, όμως πέρα για πέρα αληθινά. Όταν στις αρχές του 2010 όλη η Ευρώπη και το ΕΥΡΩ βρισκόταν στο χείλος μιας δημοσιονομικής κρίσης (εφάμιλλης της Αμερικανικής του 2008), λόγω της Ελλάδας, όλοι μιλούσαν για ένα πόλεμο κρυφό από τα γνωστά - άγνωστα hegde funds που είχε σαν σκοπό την έντονη κερδοσκοπία και την αποδυνάμωση του ΕΥΡΩ. Με την παρέμβαση και του IMF στην περίπτωση της Ελλάδας, τουλάχιστον για ένα 5μηνο, η Ευρώπη εισήλθε σε μια φάση δημοσιονομικής ειρήνης η οποία και συνοδεύτηκε από θετικά αποτελέσματα τριμήνου για τις βιομηχανίες της Γερμανίας, την ανάκαμψη του ΕΥΡΩ και την αποκλιμάκωση των ελληνικών spreads μέχρι και στο επίπεδο των 665 μ.β.. Ακόμα και ο πανευρωπαϊκός χρηματιστηριακός δείκτης FTSEurofirst 300 ανέκαμψε ελαφρά καλύπτοντας την χασούρα του 11% της αξίας του που είχε χάσει από την αρχή του 10'. Φυσικά όπως η ιστορία έχει διδάξει και στο παρελθόν, όλα αυτά θα ήταν εύθραυστα και πολύ σύντομα τα λόγια των διαφόρων Κασσάνδρων θα επιβεβαιώνονταν.

Η αρχή έγινε και πάλι από την Ελλάδα. Στα τέλη του του 2ου τετραμήνου και λίγο πριν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα για την οικονομία, η φήμη ότι ο στόχος για τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού υστερούν κατά 2,3 δις. αρχίζει και έχει ξανά αλυσιδωτές αντιδράσεις στην οικονομία και στην Ευρώπη, καθώς τα επισφαλή και πάλι ελληνικά γραμμάτια σφίγγουν περισσότερο την στρόφιγγα χρηματοδότησης ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από τις τράπεζες της ευρωζώνης. Το αποκορύφωμα θα έρθει, φυσικά, με την έκθεση της Eurostat που κάνει λόγω για αναθεώρηση του ελλείμματος του 09' προς τα πάνω, περίπου στο 14 - 15%. Αν και η υπογραφή των μνημονίων συνεργασίας και επενδύσεων με Κίνα και Ντουμπάι είχαν σαν σκοπό να αντισταθμίσουν την εν λόγω αρνητικότητα, το πράγμα χειροτέρευσε καθώς πλέον η κρίση χρέους εξαπλώνεται και σε αλλά ελλειμματικά κράτη όπως Ισπανία και Πορτογαλία ενώ τα spreads των 10ετών ομολόγων κλιμακώνονται (έχουν φτάσει αισίως τις 923,15 μ.β. - 16:15 μ.μ.).

Πλέον μπαίνει στα σκαριά το σενάριο για την ίδρυση ενός παγκόσμιου μοντέλου οικονομικής σταθερότητας στα πρότυπα του παλαιού Bretton Woods. Επειδή όμως το εν λόγω σύστημα προϋποθέτει την ύπαρξη ενός ενιαίου νομίσματος αναφοράς, στην παρούσα φάση της ύφεσης κανένα κράτος δεν είναι διατεθειμένο να ανατιμήσει το νόμισμά του καθώς έτσι θα χάσει σε ανταγωνιστικότητα. Όλοι είδαμε το παράδειγμα της Κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας που επενέβη  στην αγορά συναλλάγματος για να ανακόψει την ανατίμηση του γιεν καθώς και την επιμονή της Κίνας να αγοράζει σε μεγάλες ποσότητες αμερικανικά ομόλογα για να κρατήσει το δολάριο σε υψηλά επίπεδα και το γιουάν σε χαμηλά. Η Αμερική από την άλλη, γνωρίζοντας πολύ καλά το παιχνίδι του καπιταλισμού, μέσω της Fed προχώρησε σήμερα σε ένεση ρευστότητας ύψους 600 εκατ. συνεχίζοντας έτσι την νομισματική της χαλάρωση και αναγκάζοντας σε νέο ράλι ανατιμήσεων το ΕΥΡΩ. Και φυσικά ο πόλεμος, νομισματικός αυτή την φορά, μόλις έχει αρχίσει...

Το ζητούμενο στην προσεχή σύνοδο των G20, εκτιμώ, πως θα είναι κατά κύριο λόγο η εύρεση μιας δημοσιονομικής ειρήνης καθώς η Ευρώπη και συγκεκριμένα η ΕΚΤ όσο είναι προσηλωμένη στην κάλυψη των εγγυήσεων των ελληνικών ομολόγων και την διατήρηση των ευρωπαϊκών επιτοκίων στο 1% έχει χάσει το παιχνίδι της επεκτατικής νομισματικής και πλέον το βάρος πέφτει στην δημοσιονομική πολιτική των περικοπών δημοσίων δαπανών και την κλιμάκωση φορολογικών μέτρων. Άλλωστε, η επίτευξη μιας δημοσιονομικής ειρήνης στην Ευρώπη θα φέρει την απαιτούμενη ανάκαμψη στο εσωτερικό της ευρωζώνης και έπειτα την μετατροπή του ΕΥΡΩ σε νόμισμα σταθερό και δυνατό. Όπως έχει δηλώσει και στο παρελθόν ο νομπελίστας οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν, ένα δυνατό νόμισμα φανερώνει μια πολιτική συνοχή και σταθερότητα για το κράτος που εκπροσωπεί και συνεπώς θα δώσει το ισχυρότερο κίνητρο για τους επενδυτές στο να επενδύσουν επάνω του. Διότι στην τελική η οικονομία δεν είναι εξισώσεις και τεχνικές αναλύσεις αντιθέτως είναι καθαρά ψυχολογία και τακτική διπλωματία.